Jakie badania dla producentów rękawic przeciwprzecięciowych zgodne z PN-EN 388:2016+A1:2019?

Jak norma PN‑EN 388:2016+A1:2019 definiuje zakres badań?

Określa metody i poziomy skuteczności dla zagrożeń mechanicznych: ścieranie, przecięcie, rozdarcie, przekłucie oraz opcjonalnie uderzenie.

Norma PN‑EN 388:2016+A1:2019 jest odpowiednikiem EN 388:2016+A1:2018. Stosuje się ją razem z ogólnymi wymaganiami dla rękawic z EN ISO 21420. W praktyce oznacza to zdefiniowane procedury badawcze, jasne progi skuteczności i jednolite oznakowanie. Wyniki prezentuje się pod piktogramem z pięcioma znakami: cztery cyfry i litera A–F dla ISO 13997, a w razie spełnienia ochrony przed uderzeniem dodaje się literę P. Z normą powiązane są przepisy Rozporządzenia UE 2016/425, które regulują ocenę zgodności i znak CE.

Jakie metody testowe oceniają odporność na przecięcie?

Stosuje się dwie metody: test obrotowym ostrzem Coupe oraz test ISO 13997 na urządzeniu TDM‑100.

Test Coupe polega na wielokrotnym przesuwaniu obrotowego ostrza po próbce pod stałym obciążeniem i porównaniu czasu cięcia do materiału wzorcowego. Test ISO 13997 mierzy siłę w niutonach potrzebną do jednokrotnego przecięcia próbki przy kontrolowanym przesuwie ostrza liniowego. Wynik ISO mapuje się na poziomy A–F. Obie metody badają odporność na przecięcie, ale w odmiennych warunkach obciążenia i kontaktu ostrza z próbką.

Kiedy stosować test ISO 13997 (TDM‑100) zamiast testu Coupe?

Gdy w teście Coupe występuje tępienie ostrza lub materiał ma wysoki potencjał tępienia.

W takich przypadkach wynik Coupe nie jest używany do klasyfikacji. Pod piktogramem wpisuje się X w miejscu wyniku Coupe, a poziom odporności na przecięcie podaje się literowo według ISO 13997. Jeśli tępienia nie stwierdzono, Coupe pozostaje metodą odniesienia. ISO 13997 można wtedy dodać jako informację poszerzającą. W praktyce ISO 13997 rekomenduje się dla dzianin z włóknami wysokowytrzymałymi, kompozytami z włóknem szklanym lub stalą oraz gdy użytkownik wymaga porównywalnych wartości siły cięcia.

Jakie są pozostałe testy mechaniczne wymagane przez normę?

Poza przecięciem bada się ścieranie, rozdarcie, przekłucie oraz opcjonalnie ochronę przed uderzeniem.

• Ścieranie: liczba cykli do przetarcia próbki na standardowym papierze ściernym. Aktualnie stosuje się m.in. Klingspor PL31B 180.
• Rozdarcie: siła potrzebna do rozerwania próbki.
• Przekłucie: siła potrzebna do przebicia standardowym trzpieniem.
• Uderzenie: badanie zgodnie z EN 13594. Po spełnieniu wymagań dodaje się literę P.

Jak interpretować poziomy i oznaczenia wyników badań?

Kod pod piktogramem EN 388 składa się z kolejnych znaków: ścieranie, przecięcie Coupe, rozdarcie, przekłucie, ISO 13997, a na końcu ewentualnie P.

– Ścieranie: poziomy 0–4.
– Przecięcie Coupe: poziomy 0–5 lub X, gdy nie stosuje się wyniku z powodu tępienia.
– Rozdarcie: poziomy 0–4.
– Przekłucie: poziomy 0–4.
– ISO 13997: litery A–F, gdzie kolejne litery oznaczają wyższą wymaganą siłę przecięcia.
– Ochrona przed uderzeniem: litera P, jeśli wykonano i zaliczono badanie.

Im wyższy poziom lub dalsza litera w ISO 13997, tym wyższa deklarowana odporność w danym teście. Brak danego badania oznacza się X.

Jakie wymagania wobec oznakowania i dokumentacji trzeba spełnić?

Wymagane jest oznakowanie CE, numer i rok normy, piktogram EN 388 z poziomami, identyfikacja wyrobu i producenta oraz instrukcja użytkowania.

Dokumentacja musi obejmować ocenę ryzyka, opis konstrukcji i materiałów, raporty z badań, procedury kontroli produkcji oraz deklarację zgodności UE. Dla rękawic z kategorią ryzyka II i III konieczne jest badanie typu UE w jednostce notyfikowanej. Obowiązują wymagania ogólne EN ISO 21420 dotyczące ergonomii, niewywoływania szkodliwych efektów i informacji dla użytkownika. W materiałach technicznych warto jasno wskazać zgodność z PN‑EN 388:2016+A1:2019 oraz odwołanie do normy pn-en 388a12019-01 w nomenklaturze krajowej.

Jaką rolę pełni jednostka notyfikowana przy badaniach?

Ocena typu UE i nadzór nad zgodnością wyrobu z wymaganiami dla kategorii II i III.

Jednostka notyfikowana przeprowadza badanie typu UE na podstawie dostarczonych próbek i dokumentacji. Dla kategorii III wymagany jest także stały nadzór nad produkcją zgodnie z wybranym modułem, co potwierdza czterocyfrowy numer jednostki przy znaku CE. Jednostka weryfikuje zakres badań, poprawność oznakowania i spójność deklaracji z raportami. Producent aktualizuje certyfikaty w razie zmian materiałów, procesu lub wzornictwa wpływających na wyniki.

Jak przygotować próbki i proces badań w praktyce producenta?

Dobre przygotowanie skraca czas certyfikacji i ogranicza ryzyko poprawek.

• Zdefiniuj warianty wyrobu do badań. Uwzględnij różne dzianiny, powłoki, grubości i rozmiary, jeśli wpływają na wyniki.
• Zaplanuj matrycę testów: ścieranie, Coupe lub ISO 13997, rozdarcie, przekłucie, opcjonalnie uderzenie. Dodaj testy z innych norm, jeśli deklarujesz dodatkowe właściwości.
• Wykonaj próby wstępne w laboratorium zakładowym lub u partnera. Zweryfikuj stabilność wyników między partiami.
• Przygotuj próbki zgodnie z wymaganiami normowymi i ustabilizuj je w warunkach laboratoryjnych przed badaniem.
• Zbierz pełną dokumentację techniczną. Opisz materiały, proces, kontrolę jakości, identyfikowalność partii i plan nadzoru.
• Ustal z laboratorium jednostkę miary raportów i sposób znakowania, aby kod pod piktogramem był jednoznaczny.
• Zdefiniuj procedurę zmian. Każda istotna zmiana materiału lub dostawcy powinna uruchamiać przegląd zgodności i w razie potrzeby ponowne badania.