Jak przygotować dziecko do rtg klatki piersiowej przy astmie lub kaszlu?

Dlaczego dziecko z astmą może potrzebować rtg klatki piersiowej?

Rtg klatki piersiowej pomaga wykluczyć powikłania i inne przyczyny objawów, których nie tłumaczy sama astma.
U dzieci z astmą rtg klatki piersiowej nie potwierdza astmy. Jest potrzebne, gdy obraz choroby jest nietypowy, objawy utrzymują się mimo leczenia lub pojawia się nagłe pogorszenie. Pozwala wykryć zapalenie płuc, niedodmę, odme, ciało obce w drogach oddechowych albo inne problemy w klatce piersiowej. Dzięki temu lekarz może dobrać dalsze leczenie bez zbędnej zwłoki.

Kiedy odroczyć badanie przy nasilonym kaszlu lub ataku astmy?

Gdy dziecko jest w ostrym ataku astmy, najpierw liczy się stabilizacja oddechu, a zdjęcie można wykonać po opanowaniu duszności.
Silny kaszel, świszczący oddech, wysiłek oddechowy i strach utrudniają współpracę podczas badania. Po podaniu leków doraźnych i krótkim odpoczynku dziecko zwykle lepiej znosi rtg klatki piersiowej. Wyjątkiem jest sytuacja nagła, gdy lekarz podejrzewa powikłanie wymagające pilnej diagnostyki. Decyzję o terminie zawsze podejmuje lekarz prowadzący.

Jak przygotować dziecko emocjonalnie do prześwietlenia płuc?

Prosty opis, przewidywalność i wsparcie rodzica sprawiają, że badanie przebiega spokojniej.
Opowiedz, że to szybkie zdjęcie klatki piersiowej. Nic nie boli, słychać tylko „klik”, a płyta może być chłodna. Pokaż grafikę aparatu albo krótką animację. W domu poćwiczcie stanie prosto i „zamrożenie jak posąg” na kilka sekund. Ustalcie wspólny sygnał „start”. Zabierz ulubioną maskotkę. Zaplanuj po badaniu drobną nagrodę, na przykład wspólną grę. Twój spokój udziela się dziecku.

Co zabrać ze sobą na rtg klatki piersiowej dziecka?

Warto mieć pod ręką kilka rzeczy, które ułatwią sprawę.

• Skierowanie i dotychczasową dokumentację, w tym wcześniejsze zdjęcia i opisy, jeśli są.
• Listę przyjmowanych leków, w tym wziewnych, oraz inhalator z lekiem doraźnym.
• Wygodne ubranie bez metalowych elementów przy klatce piersiowej. Gumkę do włosów, jeśli są długie.
• Chusteczki, wodę i małą przekąskę na po badaniu.
• Ulubioną zabawkę lub książkę do uspokojenia emocji.

Jak wygląda procedura i jak pomóc dziecku podczas zdjęcia?

Badanie jest krótkie, bezbolesne i wymaga krótkiego bezruchu.
Dziecko zwykle stoi lub siedzi przy płycie aparatu. Technik ustawia pozycję i prosi o głęboki wdech oraz krótkie wstrzymanie oddechu. Czasem wykonuje się dwa ujęcia w różnych pozycjach. Rodzic może zostać w sali w osłonie ochronnej i trzymać dziecko za rękę. Pomaga cichy szept, wspólne liczenie, kontakt wzrokowy i przypomnienie wcześniej ustalonego sygnału „start”. Nowoczesne aparaty dostosowują możliwie niską dawkę promieniowania u dzieci.

Jak postępować, jeśli dziecko nie potrafi wstrzymać oddechu?

Zespół wykona zdjęcie podczas naturalnego oddechu i skorzysta z krótkiego czasu ekspozycji.
U małych dzieci i przy kaszlu technik dobiera moment ujęcia do spokojniejszej fazy oddychania. Pomaga dmuchanie jak do świeczki, bańki mydlane lub wiatraczek. U niemowląt zdjęcie często udaje się między płaczem. Po podaniu leku doraźnego kaszel bywa mniejszy, co ułatwia wykonanie rtg klatki piersiowej. Sedacja przy tym badaniu jest rzadko potrzebna.

Czy i kiedy należy poinformować o lekach wziewnych przed badaniem?

Tak, zawsze poinformuj o wszystkich lekach, także wziewnych, i ich ostatnich dawkach.
Leki wziewne przewlekłe, na przykład steroidy, zwykle kontynuuje się zgodnie z zaleceniem. Lek doraźny można podać przed badaniem, jeśli tak brzmi plan leczenia, co zmniejsza kaszel i ułatwia bezruch. Powiedz także o niedawno przyjętych antybiotykach, sterydach doustnych, alergiach oraz o chorobach współistniejących. Rtg klatki piersiowej nie wymaga kontrastu, więc nie ma przygotowania jak do badań z podaniem środka cieniującego.

Jak wykorzystać wynik badania do dalszego leczenia dziecka?

Wynik omawia się z lekarzem, który łączy obraz ze stanem klinicznym i planuje kolejne kroki.
Prawidłowe rtg klatki piersiowej jest częste w astmie i nie wyklucza choroby. Jeśli widać cechy infekcji lub inne zmiany, lekarz dopasuje leczenie, na przykład antybiotykoterapię lub dalszą diagnostykę. Wynik pomaga też oceniać powrót do zdrowia po zapaleniu płuc czy ciężkim zaostrzeniu. Warto zachować opis i zdjęcie w dokumentacji. Na ich podstawie można zaplanować kontrolę, modyfikację inhalacji, edukację w zakresie techniki inhalacji oraz ewentualne badania czynnościowe, gdy dziecko jest już w lepszej formie.